انواع بلاک‌چین و کاربرد آن‌ها

بلاک‌چین (BlockChain) بنچه‌ای از داده‌های غیرمتمرکز است که می‌توان به طور ایمن آن را به اشتراک گذاشت. فناوریِ پشتِ بلاک‌چین، گروهی از شرکت‌کنندگان برگزیده را قادر می‌سازد تا داده‌ها را به اشتراک بگذارند.

 با سرویس هایِ ابریِ بلاک‌چین، داده‌های تراکنش از منابع متعدد را می توان به‌راحتی جمع آوری، ادغام و به اشتراک گذاشت. داده‌ها به بلوک‌های مشترک تقسیم می‌شوند که با شناسه‌های منحصر به فرد درهَمَک‌ساز (Hash)های رمزنگاری به‌هم متصل می‌شوند.

آن‌چه که در این مقاله می‌خوانیم:

• مکانیزم فناوری بلاک‌چین؛
• کلیات بلاک‌چین؛
• انواع بلاک‌چین؛
• مزایای بلاک چین؛

مکانیزم فناوری بلاک‌چین

بلاک‌چین را ضبط تاریخچه‌یِ تراکنش‌ها در نظر بگیرید. هر بلوک در یک توالی به بلوک قبلی «زنجیر» می‌شود و به طور تغییرناپذیر در شبکه‌ای همتا به همتا ثبت می‌شود. فناوری اعتماد و اطمینان رمزنگاری یک شناسه منحصر به فرد – یا اثر انگشت دیجیتال – را برای هر تراکنش اعمال می‌کند.

اعتماد، مسئولیت پذیری، شفافیت و امنیت در زنجیره ایجاد شده است. این امر بسیاری از سازمان‌ها و شرکای تجاری را قادر می‌سازد تا به داده ها دسترسی داشته باشند و آن را به اشتراک بگذارند، پدیده‌ای که مبتنی بر اجماع شخص ثالث است.

بلاک‌چین یکپارچگی داده‌ها را با تخصیص یک منبع قابل اطمینان تضمین می‌کند، و با این ابتکار، داده‌های تکراری را حذف کرده و امنیت را افزایش می‌دهد.

کارکرد بلا‌ک‌چین از نگاهی نزدیک‌تر

در سامانه بلاک چین، از تقلب و دستکاری داده‌ها جلوگیری می‌شود زیرا داده‌ها بدون اجازه طرفین قابل تغییر نیستند.

 حساب بلاک‌چین را می‌توان به اشتراک گذاشت، اما نمی‌توان آن را تغییر داد. اگر کسی سعی کند داده‌ها را تغییر دهد، به همه شرکت‌کنندگان هشدار داده و کسی که این تلاش را انجام داده شناسایی می‌شود.

همه شرکت‌کنندگان یک رکورد رمزگذاری شده از هر تراکنش را در یک مکانیسم غیرمتمرکز، بسیار مقیاس‌پذیر و منعطف نگاه می‌دارند که ردپذیر نیست.

 بلاک‌چین نیازی به سربار اضافی یا واسطه ندارد. وجود یک منبع غیرمتمرکز و منفرد از حقیقت، هزینه اجرای تعاملات تجاری قابل اعتماد بین طرف‌هایی را که ممکن است کاملاً به یکدیگر اعتماد نداشته باشند، کاهش می‌دهد.

ویژگی‌های بلاک‌چین برای کسب و کارها

 در یک بلاک چین مجاز، که توسط اکثر شرکت‌ها استفاده می‌شود، شرکت کنندگان مجاز به مشارکت در شبکه هستند و هر شرکت‌کننده یک رکورد رمزگذاری شده از هر تراکنش را حفظ می‌کند.

هر شرکت یا گروهی از شرکت‌ها که نیاز به سابقه‌ای امن، بی‌درنگ و قابل اشتراک‌گذاری از تراکنش ها دارند، می‌توانند از این فناوری منحصر به فرد بهره‌مند شوند. هیچ مکان واحدی وجود ندارد که همه چیز در آن ذخیره شود، که منجر به امنیّت و در دسترس بودن بهتر، بدون نقطه مرکزی آسیب‌پذیری شود.

کلیات بلاک‌چین

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بلاک چین، فناوری زیربنایی آن و موارد استفاده، در اینجا چند تعریف مهم شرح داده شد که می‌تواند کارگشا باشد.

صحت‌سنجی غیرمتمرکز:

دلیل اصلی استفاده‌یِ سازمان‌ها از فناوری بلاک‌چین به جای سایر بسترها، ارائه تضمین یکپارچگی داده‌ها بدون اتکا به یک مرجع مرکزی است. این صحت‌سنجی غیرمتمرکز از طریق داده‌های قابل اعتماد ایجاد می‌شود.

بلوک‌های بلاک‌چین:

نام بلاک‌چین با ماهیت این تکنولوژی منطبق است. چنان‌که داده‌ها در بلوک‌ها ذخیره شده و هر بلوک به بلوک قبلِ خود متصل می‌شوند و ساختاری زنجیره‌وار می‌سازند. با استفاده از فناوری بلاک چین، فقط می‌توانیم بلوک‌های جدید را به یک بلاک‌چین اضافه کنیم. ما نمی‌توانیم هیچ بلوکی را پس از اضافه شدن به بلاک چین تغییر داده و یا حذف کنیم.

الگوریتم‌های اجماع:

الگوریتم‌هایی که قوانین را در سیستم بلاک‌چین اجرا می‌کنند. زمانی که طرف‌های شرکت‌کننده قوانینی را برای بلاک‌چین تنظیم کردند، الگوریتم اجماع تضمین می‌کند که این قوانین رعایت می‌شوند.

گره‌های بلاک چین:

بلوک‌های بلاک‌چین از داده‌های موجود در گره‌ها تشکیل شده‌اند، – واحدهای ذخیره‌سازی که مسئول هماهنگی و یا به‌روزی کردن داده‌ها هستند. هر گره می‌تواند به سرعت تعیین کند که آیا بلوکی از زمان اضافه شدن تغییر کرده است یا خیر.

هنگامی که یک گره جدید و کامل به شبکه بلاک چین می‌پیوندد، یک کپی از تمام بلوک‌های موجود در زنجیره را بارگیری می‌کند.

 پس از همگام‌سازی گره جدید با گره‌های دیگر و داشتن آخرین نسخه بلاک‌چین، می‌تواند هر بلوک جدیدی را مانند سایر گره‌ها دریافت کند.

دو نوع گره اصلی بلاک‌چین وجود دارد: گره‌های کامل و گره‌‌های سبک.

کار گره‌های کامل ذخیره‌سازی یک نسخه کامل از بلاک‌چین است. امّا در سوی دیگر گره‌های سبک فقط جدیدترین بلوک‌ها را ذخیره می‌کنند و زمانی که کاربران به آن‌ها نیاز داشته باشند می‌توانند بلوک‌های قدیمی را درخواست کنند.

انواع بلاک‌چین

در این بخش انواع بلاک‌چین را به اختصار بررسی می‌کنیم:

بلاک چین عمومی

شبکه بلاک‌چین عمومی یا بدون مجوز شبکه‌ای است که هر کسی می‌تواند بدون محدودیت در آن شرکت کند. اکثر انواع ارزهای دیجیتال به‌روی یک بلاک چین عمومی اجرا می‌شوند که توسط قوانین یا الگوریتم‌های اجماع اداره می‌شود.

بلاک چین مُجاز یا خصوصی

یک بلاک چین خصوصی یا مُجاز به سازمان‌ها اجازه می‌دهد تا کنترل‌هایی را به‌روی افرادی که می‌توانند به داده‌های بلاک‌چین دسترسی داشته باشند، تنظیم کنند. فقط کاربرانی که مجوز دارند می‌توانند به مجموعه خاصی از داده‌ها دسترسی داشته باشند. به عنوان نمونه، بستر بلاک‌چِین اوراکل یک بلاک چین مُجاز است.

بلاک چین فدرال یا کنسرسیوم

یک شبکه بلاک‌چِین که در آن فرآیند اجماع (فرایند استخراج) توسط مجموعه‌ای از گره‌های از پیش انتخاب شده یا توسط تعدادی از سهامداران از پیش برگزیده کنترل می‌شود.

بلاک‌ چین هیبریدی

بلاکچین هیبریدی یا ترکیبی، بستری‌‌ست که در آن، بهترین ویژگی‌هایِ بلاکچین عمومی و خصوصی با یکدیگر ترکیب شده‌اند. این فناوریِ نوظهور به سازمان‌ها کمک می‌کند که در کنار یک سامانه عمومی بدون مجوز، یک سامانه دارای مجوز خصوصی هم ایجاد کنند.

حال که انواع بلاک‌چین را می‌شناسیم در بخش بعدی، به مزایای آن نگاه کوتاهی می‌اندازیم تا این حوزه بیشتر برای‌ما جا بیفتد.

مزایای بلاک‌چین

انتظار می‌رود استفاده از فناوری بلاک چین در چند سال آینده به میزان قابل توجهی افزایش یابد. این فناوری هم بازی را تغییر داده و هم نوآورانه و مخرب محسوب می‌شود، چرا که بلاک‌چِین فرآیندهای تجاری موجود را با کارایی، اطمینان‌پذیری و امنیت بیشتر تغییر می‌دهد.

فناوری بلاک‌چین مزایای تجاری خاصی را ارائه می‌دهد که به روش‌های زیر کمک‌حال شرکت‌هاست:

• با ارائه‌یِ داده‌های قابل اعتماد و اشتراکی، بین طرف‌ ‌حساب‌ها، اعتماد ایجاد می‌کنند؛
• با ادغام و اشتراک داده‌ها در سامانه‌ای که از طریق یک حساب کل توزیع شده طرف‌های مجاز می‌توانند به آن دسترسی داشته باشند؛
• سطح بالایی از امنیت را برای داده‌ها ارائه می‌دهد؛
• نیاز به واسطه‌های شخص ثالث را کاهش می‌دهد؛
• رکوردهای بی‌درنگ و آشکار را ایجاد می‌کند که می‌تواند بین همه شرکت‌کنندگان به اشتراک گذاشته شود؛
• به شرکت‌کنندگان اجازه می‌دهد از اصالت و یکپارچگی محصولات موجود در جریان تجارت اطمینان حاصل کنند؛
• ردیابی یکپارچه کالاها و خدمات را در سراسر زنجیره تامین فعال می‌کند؛
• امنیت غذایی را با بستر‌های بلاک چین اوراکل فراهم می‌کند؛

اگر می‌خواهید دربارهٔ رمزارزها بخوانید روی این لینک کلیک کنید

جمع‌بندی

در این مقاله، سعی کردیم که هم به تعاریف بلاک‌چین بپردازیم و هم به انواع بلاک‌چین  پرداختیم که بر 4 قِسم که عبارتند از: بلاک‌چین عمومی، خصوصی، کنسرسیوم و هیبریدی و در نهایت مزایای آن‌ را فهرست‌نویس برشمردیم تا به خوبی با تعاریف کلی بلاک‌چین آشنا شویم.

حال دوست داریم، درباره تجربه‌یِ شما بدانیم آیا تا به حال از بستر بلاک‌چین استفاده کرده‌اید؟ لطفاً، نظرات‌ خود را در بخش کامنت‌ها برای بنِدمی بنویسید.