قدم به قدم با دنیای متاورس : برای تازه‌واردان و حرفه‌ای‌ها!

اخیراً، فیسبوک نامش را به «متا» تغییر داد؛ برای چشم‌اندازی که پیش‌روی دنیای دیجیتال می‌دید: متاورس! امّا با تمام این‌ها ارمغان دنیای متاورس یا بهتر بگوییم کاربرد متاورس برای ما چه خواهد بود ؟

آن‌چه که در این مقاله می‌خوانید:

• متاورس دقیقا چیست؟
• آشنایی با کاربرد متاورس
• ایده‌‌ٔ متاورس از کجا سرچشمه گرفته است؟

متاورس دقیقاً چیست؟

در آغاز متاورس (Metaverse) خلق شد! و اگر بخواهیم به این واژه نگاه دقیق‌تری بیندازیم از ترکیب دو کلمه لاتینی Meta به معنای فرا و Universe به معنی جهان تشکیل شده است که ترکیب فارسی آن، به معنی فراجهان است.

امّا تمام ماجرا در ساختار کلمات خلاصه نمی‌شود، اگر این گفته را از داگلاس آدامز (Douglas Adams) قرض بگیریم «مردم زیادی در مقابل متاورس  جبهه گرفتند و اکثراً، این حرکت را اشتباه می‌دانند!» در حقیقت امر، سوایِ وجههٔ‌ متاورس که نه خوب است و نه بد، مکانی برای افراط نیست و یا شهرفرنگی که مملو از  فراوانی، خلاقیّت و ثروت تصوّر ناکردنی باشد یا بالعکس، خراب‌آبادی که در آن جاسوسی سایبری، تبعیض و سوء استفاده از قدرت و نابرابری وجود داشته باشد!

زمانی‌که جست و جو کنیم، همه‌چیز روشن‌تر به نظر می‌رسد؛ مشخصاً افرادی که چنین ادعاهایی را مطرح می‌کنند، هیچ‌گاه در متاورس نبوده‌اند. اگر خودتان به آن سری بزنید، پاسخ‌هایی شبیه به آن‌ چیزهایی که در زیر خواهیم گفت می‌یابید!

ساده بگوییم، متاورس دقیقاً دنیایِ موازیِ فیزیکی است؛ هر آن‌چه که در جهان واقع هست، مجازاً در متاورس هم هست! خوب این‌که اینترنت است، بله؟ هم نظریم، متاورس اندکی شبیه به اینترنت است، فقط با کمی رقص!

متاورس از نمایی نزدیک‌تر

دنیای متاورس ذاتاً مجموعه‌ای است از جهان‌هایِ مجازی، جایی‌که کاربران می‌توانند قرار ملاقات ترتیب دهند، بازی و چت کنند و این وسط چیزهایی هم بخرند! چیزی شبیه به فیلمِ سینمایی مرد آزاد (Free Guy) که در آن می‌توانید حتّي کُشت و کشتارِ مجازی هم به راه بیندازید!

اخیراً هم، مارک زاکربرگ این اصطلاح را سر زبان‌ها انداخت، آن هم با تغییر نام شرکت فیسبوک به متا!

و درست در همین زمان هم، چشم‌انداز نویی را برای متاورس در چشم‌انداز شرکت خود ارائه کرد: متاورس جایی برای آن‌که در هر زمانی بتوانید تماس ویدئویی بگیرید، اوه، چه ترسناک!

پیش‌تر، این جهان، بله همان دنیای متاورس، با عینک‌های واقعیت افزوده در دسترسِ‌مان بود؛ امّا امروزه بعضی از «متاورس»ها در بازی‌هایِ رایانه‌‌ای نظیرِ روبلاکس (Roblox)، ماین‌کرفت (Minecraft) و یا فرتنایت (Fortnite) هم پیدا می‌شود. یک متاورس می‌تواند جایی را در جهان واقعی اشغال کند، میان اشیائی که از طریق نمایشگرها به دنیای واقعی ما وارد می‌شوند. خلاصه که دنیای متاورس همان فضاهای مجازی‌ای است که ما در آن هم‌زیستی‌ داریم، فارغ از پیکره‌هامان که از گوشت و خون است!

آشنایی با کاربرد متاورس

«تجربه شگفت انگیزی است که به شما اجازه می‌دهد کارهای گوناگونی را با افراد دیگر انجام دهید، تجربیاتی ماجراجویانه!»

کریگ دوناتو (Craig Donato) مدیر ارشد متاورس مدرن

مثلاً روبلکس محله‌‌‌ای است که در بخش بزرگ‌تر متاورس قرار دارد. زمانی که  شما به دنیایِ دوناتو سری بزنید، می‌توانید بازی بسازید و با افراد دیگر آن را به اشتراک بگذارید! امّا در جایی دیگر از این دنیایِ مجازی، کمپانی‌های دیگری مشغول مراوداتِ اجتماعی، آموزشی و تبلیغاتی هستند. البته، این تمام آن چیزی نیست که می‌توانید آن‌جا انجام دهید!

وجه جذاب ماجرا امور دیگری است! مراد آن چیزهایی‌ست که قابل پیش‌بینی‌‌ نیستند، به قول دوناتو:

 «شما به طرز فزاینده‌ای می‌توانید به کنسرت بروید یا به تماشای سرگرمی بنشینید یا با کنار زدن محدودیت‌های فیزیکی، هر آن‌چه را که می‌خواهید انجام دهید!»

 ما خواننده‌های تیزبین منظور جمله‌ٔ کناز زدن محدودیت‌های فیزیکی را تشخیص می‌دهیم!

او افزود:

 «امّا پیچ و خم ماجرا اینجاست که قادرید کارهایی را انجام دهید که در آن، محدودیّت‌هایِ فیزیکی کنار رفته است، و اگر بخواهم دقیق‌تر بگویم، شما را قادر می‌سازد که در دنیایی تازه از انجام و یا روش انجام کارها لذّت ببرید! این درست همان فضای‌ مجازی‌‌ای است که در جهت مثبتی تغییر کرده است!»

ما می‌دانیم که این توصیف ساده از کاربرد متاورس به اندازهٔ «آینده اینترنت» یا حتّی «جعبه‌ای که به ما امکان می‌دهد تخیل انسان را کشف کنیم» جذاب نیست. این «به رهایی مردم از محدودیت‌‌های جغرافیایی و اقتصادی» نزدیک هم نمی‌شود! امّا هم‌اکنون، همین است که هست.و در واقع  امر، حتّی آنچه بوده است، و تا زمانی که این فناوری با هیاهو، همه‌گیر نشود هم خواهد بود! چطور بگویم؟ زمانی‌که وارد متاورس می‌شوید، در می‌یابید که واقعاً چیزی در آنجا وجود ندارد!

پیشبرد تحقیقات علمی با متاورس

با متاورس می‌توان تحقیقات علمی را چندین سال به جلو برد، به‌ویژه در زمینهٔ مراقبت‌های بهداشتی، هوافضا، تولید و بسیاری از زمینه‌های دیگر… .

به عنوان نمونه، کاربرد متاورس این است که متخصصان داروسازی می‌توانند ساختار مولکولی یک واکسن را به صورت سه بُعدی شبیه‌سازی کرده و به راحتی، با مجازی سازیِ ساختارِ مولکولی، آن را مشاهده کنند.

متاورس قادر است تأییدیه‌ها را سریع‌تر ردیابی و تشخیص خطا را تقویت کند و هم‌چنین میزان موفقیّت را افزایش داده و تبدیل به مقصد دیجیتالی‌ای شود که همهٔ ما در آن، دور هم جمع می‌شویم تا با هم معاشرت کنیم.

ایده‌ٔ متاورس از کجا سرچشمه گرفته است؟

می‌دانید، در نظر گرفتن زمین صفری برای متاورس دشوار است! برخی از افراد گمانه‌زنی می‌کنند که به نمایشگاه بزرگ سال 1851 بر می‌گردد. زمانی که آینده‌ٔ جهان در کریستال پالس ( Crystal Palace )مرکز لندن بود؛ جایی‌که ویکتوریایی‌ها می‌توانستند شگفتی‌های صنعتی نخستین ماشین فکس، زیردریایی‌ها و پرنده‌های مکانیکی را به تماشا بنشینند. به بیانی، متاورس ورطه‌‌ای بود با شگفتی‌‌هایی که با آخرین تکنولوژی‌ها همراه شده بود.

بعضی‌ها هم می‌گویند ایدهٔ متاورس بر اساس فستیوال سالیانهٔ هنری بلک‌راک، نوادا بنا شده است که شاید با عنوان مرد سوزان بهتر هم شناخته شود! خوب امّا ذهنیت موجود در سیلیکون‌ولی حول وجه دیگر این ماجرا می‌چرخد: ساخت چیزی از هیچی! ارتباط با غریبه‌ها در صحرایی سکونت ناپذیر، و شکستن تمام این‌ها و سپس رنگ‌آمیزی دوباره و دوبارهٔ آن از نو!

دنیای متاورس در ادبیات

زمزمه‌هایی هم هست که همه ‌چیز از حوالی سال 1992 و از صفحات رمان سایبرپانک «خرابی برفکی» آغاز شد؛ از رُمانی حرف می‌زنیم که به قلم نیل استیونسن، نویسنده امریکایی، بازار را تکان داد. در آن جهان، متاورس یک آگهی نبود بلکه هشدار بود!

در دنیای رمان، هکر پروتاگونیستی (Protagonist) به نام هیرو وجود دارد که لبریز است از نابرابری‌ها و سلطهٔ جهان سرمایه‌داری، یا بهتر بگوییم جهانی که پر است از وحشت! تا حدّی‌که هیرو می‌خواست از آن جهان فیزیکی فرار کند، امّا نه به هزینهٔ زندگی در جهانی مجازی!

در هر صورت، ریشهٔ متاورس هر چه می‌خواهد باشد، تمام متاورس‌هایی که وجود دارند برای از میان بردن اصطکاک‌اند، و چه چیزی از این بهتر که پس از دو سال از شرّ اسکرول کردن موبایل‌هامان خلاص شویم؟

جمع‌بندی

در این مقاله، گذری کردیم بر چیستیِ و کاربرد متاورس، و به ماجراجویی در دنیای پر رمز و راز آن پرداختیم و در مرحلهٔ بعد آن، نشان دادیم که متاورس درست همان چیزی است که در جهانِ واقع هست ولی موازی با آن و البته امکانات و اختیارات بیشتر. امّا چیزهایی شگفت‌انگیزتری در این دنیای مرموز وجود دارد که در آینده بیشتر دربارهٔ آن خواهیم گفت.

آن‌چه در آینده خواهید خواند:

• قوانین دنیای متاورس؛
• تمام چیزهایی که باید راجع به دنیای متاورس بدانید؛
• انواع متاورسی که در حال حاضر وجود دارد؛
• فرهنگ، پول و آیندهٔ متاورس؛

بر اساس: ScienceFocus