NFT Art دروازهٔ ورود به آیندهٔ دیجیتالی

اگر هنوز درباره هنر انافتی (NFT Art) نشنیدهاید، پیشنهاد میکنم اتصالتان را به اینترنت بررسی کنید، احتمالاً اینترنت شما به کلی قطع است! در 4-5 ماه اخیر، گپ و گفتهای پیرامون انافتی به معنای واقعی کلمه اینترنت را ترکانده است. از شبکههای اجتماعیای مانند تیکتاک (Tiktok) و توییتر (Twitter) گرفته تا خبرگزاری سیانان (CNN News). گرایش هنری این بستر باعث شده میلیون ها نفر پِی این بروند که این موضوع چطور چیزی است و چگونه کار میکند!
آنچه که در این مقاله میخوانید:
- NFT ART چیست؛
- معنای NFT برای هنرمندان؛
- آیا NFT Art دوام خواهد آورد؛
NFT Art چیست؟
اخیراً با افزایش محبوبیت این صنعت، ما در آستانه تحوّل هنرهای خلاق هستیم! من به عنوان هنرمند، اینجا هستم که از شایعه تا واقعیت آن را بررسی کنم «هنر رمزکلید بیهمتا(NFT Art) چیست؟» بیایید با یک تعریف شروع کنیم.
پیش از ارائهیِ تعریفی برای هنر انافتی بهتر است نیمنگاهی به اصطلاح هنر دیجیتالی بیندازیم. هنر دیجیتال یا دیجیتال آرت در واقع طراحی با رایانه است. در این حوزه، صفحه نمایش رایانهمان نقش کاغذ یا بوم هنرمند و ماوس نیز نقش مداد و قلم را برای او بازی میکند. با این ابزارهایی که ماهیت مدرنی به خود گرفتهاند میتوان تصاویر زیبایی آفرید، تصاویری که سرچشمهاش برآمده از عاطفه انسانهای عصر دیجیتال است!
خوب نوبتی هم باشد نوبت ارائهيِ تعریف دقیقتر از هنر انافتی یا اصطلاحاً هنر رمزکلید بیهمتا است! در واقع، NFT Art نوعی دارایی دیجیتالی است که در جهان کامپیوتری تولید و بازتولید میشود – بله، نمی توانید آن را لمس کنید، امّا قادر هستید که آن راــ واقعاًــ داشته باشید. انافتی میتواند هر نوع فایل دیجیتالیای باشد: اثری هنری، یک مقاله، موسیقی یا حتّی یک عکس مانند دیزاستر گرل (Disaster girl)، که عکس اصلی آن با قیمت 500 دلار در اوایل سال جاری فروخته شد. ولی چه فرقی با هر پوشه و فایل موجود در رایانهتان دارد؟
نگاهی نزدیکتر به NFT Art
انافتی (NFT) اختصارِ (Non-Fungible Token) «توکن غیرقابل معاوضه» است، امّا این به چه معنایی است؟ خوب، پیش از آن باید دریابیم که «توکن قابل معاوضه» چطور چیزیست! اگر از نظر پول سنتی به آن نگاهی بیندازیم، یک صورتحساب 100 دلاری میتواند با پنج اسکانس 20 دلاری معاوضه شود و هنوز هم همان ارزش را داشته باشد، این بدان معنی است که یک اسکانس 100 دلاری یک «توکن قابل معاوضه» است.

اگر این اثر 100 دلاری توسط بنسکی (Banksy)ــ نام مستعار هنرمند گرافیتیــ امضا شود، به محصولی کاملاً منحصر به فرد تبدیل میشود. در این صورت، تعیین ارزش آن بسیار سختتر است؛ چرا که دیگر به سادگی نمیتوان اندازهيِ پنج اسکانسِ 20 دلاری ارزشگذاریاش کرد.
به بیانی، یک توکن غیرقابل معاوضه برای هر مقدار معادل خود آن توکن، قابل تعویض نیست. فرض کنید، در آینده از شما یک کلون بسازند، هرچهقدر هم شبیه شما باشد، در واقع شما نیستید، میدانید چه میگویم؟ با این اوصاف، مانند هر سرمایهگذاریِ دیگری، بسته به شرایط، ارزش آن در آینده میتواند افزایش یا کاهش بیابد.
آنچه ما به آن علاقهمند هستیم این است: این بستر جدید و دیجیتالی فروش هنر بر سازندگان و صنعت خلاق چه تأثیری خواهد گذاشت؟
معنای انافتی (NFT) برای هنرمندان
اثر هنری در انحصار ما
پیش از وجود رمزارزها، ما هرگز نمیتوانستیم اثری کاملاً دیجیتالی داشته باشیم. بله، ما میتوانستیم ویدیوها و موشن گرافیها را تماشا کرده، تغییر کاربریشان داده و آنها را منتشر کنیم، امّا نمیتوانستیم مالکیت کامل و ملموس بر یک فایل دیجیتال یا اثر هنری داشته باشیم.
ظهور انافتی بازی را تغییر و به سازندگان اجازه داد تا آثار هنری دیجیتال را اجاره کنند یا بفروشند و یا آنطور که میخواهند آن را به نمایش بگذارند.
برای فروش اثرها، طراحان باید به نوعی مالکیت «قانونی» اثر خود را بدست آورند. بنابراین، پس از ایجاد اثر هنری انافتی، میبایست آن اثرها در سرویس ارزهای دیجیتال مبتنی بر بلاکچین (Block Chain)، «بازنویسی» یا توکنسازی شوند.

شاید بپرسید که بلاکچین چیست؟ نوعی سامانه تراکنش دیجیتالی است که اطلاعات را به گونهای ثبت میکند که هک یا کلاهبرداری را در آن بستر بسیار دشوار میسازد، به این معنی که برای ردیابی مالکیت چاپ و حفظ سوابق اثر بسیار مفید است. روی کاغذ، هر شاهکار دیجیتالیای که بسازید و آن را منتشر کنید، تنها به شما ختم خواهد شد؛ جالب است، بله؟
از رمزاهنرها تا جعل آثار هنرمندان
در نهایت، این روند باید به هنرمندان دیجیتال اعتبار هنری دهد تا به ازای کار خود به رسمیت شناخته شوند مشابه آنچه که نقاشی مانند گوستاو کلیمت (Gustav Klimt) با اثر بدنام خود، «بوسه»، شناخته میشود.
مسئلهای که درباره این مفهوم بسیار جدید وجود دارد این است که اگرچه بلاکچین قراردادهایی برای حمایت از قانونی بودن استخراج و کپیرایتِ رمزاهنرها (CryptoArt) دارد، اما هیچ یک از آنها هنوز در دادگاه از نظر حقوقی ارزیابی یا آزمایش نشدهاند.
هنرمندان پیشتر خبرهایی را مبنی بر اینکه آثارشان توسط کلاهبرداران جعل شده، مطرح کردهاند؛ امّا طرح این بحثهایی حقوقی بدون حمایت مربوطه توسط قانونگزاران یا هرگونه قانون موجودی در باره این موضوع بوده است. بنابراین از منظر حقوقی، هنوز مالکیتها در حدّ حدس و گمان باقی مانده است.
روشی نو برای درآمدزایی
هنر انافتی روشی کاملاً تازه برای طبقهبندیِ آثار هنری دیجیتال است که به طراحان امکان میدهد از آثار خود درآمدزایی نمایند. قرار است این فرآیند سریعتر و روشی در دسترستر برای هنرمندان باشد تا اثری بیافرینند و پاداش خلاقیت خود را دریافت کنند.
در واقع دیگر، هیچ مشتریای در دنیای واقع، برای پرداخت وجود ندارد، و هیچ فایلی برای چاپ آماده نمیشود و منتظر شنیدن بازخورد یا تغییر و ویرایش کار شما برای مطابقت با نیازهای مشتری در کار نیست.
مزایا و امتیازها
برخی از هنر رمزکلیدهای بیهمتا (NFT Art) با حق امتیاز به هنرمند میآیند، به این معنی که هر بار که اثر هنری به فروش میرسد، هنرمند میتواند 8 تا 10 درصد از کل فروشهای آینده را دریافت کند.
این بستگی به این دارد که هنرمند از کدام پلتفرم استفاده میکند. به عنوان نمونه، زورا (Zora) یک پلتفرم NFT با گزینه «اشتراک خلاقانه» است، به این معنی که کاربران میتوانند فوراً آثار هنری را خریداری و مبادله کنند.

انافتیها خودایستا نیستند!
یکی دیگر از موارد دیگری که با همهگیری انافتی ها بر صنعت طراحی تاثیرگذار است، مقوله ارزش است! چگونه یک اثر هنری فیزیکی را در مقایسه با یک اثر هنری مجازی ارزشگذاری میکنید؟ همچنین ارزش انافتی و رمزاهنر (CryptoArt) تنها بر اساس ارزش رمزارز است.
به این معنا که انافتی ها بر اساس اِتِریوم به فروش میروند و یک اثر به ارزش پولی تقلیل پیدا میکند، به عنوان نمونه، یک انافتی به قیمت 2 اتریوم به فروش می رسد که برای ما حدود 90 میلیون تومان است. امّا اگر ارزش اتریوم کاهش یابد، ارزش آن اثر هنری نیز کاهش مییابد: به بیانی، ارزش آن به طور مداوم به ارز دیجیتال وابسته است.
اگر یک انافتی دارای پتانسیل فروش داشته باشید: چه اثر شما رئالیستی باشد و چه موشنگرافیهای سه بعدی یا پیکسلهای بلوکی مانند ویدیوی نیان کت (Nyan Cat)ــ که به قیمت 600،00 دلار فروخته شد. پتانسیل این را دارد که زندگی میلیونها هنرمند را در سراسر جهان تغییر دهد.
ردپای تخریب زیست محیطی
یکی از بحثهایی که پیرامون دنیای رمزاهنرهای انافتی وجود دارد، تأثیر آن بر محیط زیست است. ژوانی لمرسیر (Joanie Lemercier)، هنرمند فرانسوی، اخیراً پس از اینکه رمزاهنر انافتی خود را در 10 ثانیه فروخت و هزاران دلار برای او درآمد داشت، خبرساز شد.
خیلی عجیب و غریب است، بله؟ خوب، چیزی که او نمیتوانست پیشبینی کند این بود که این تراکنش دقیقاً تا چه اندازه انرژی مصرف میکند! کمی وحشتناک است، تقریباً معادل میزان مصرف استودیوی هنری او در یک دوره کامل 2 ساله، که معادل 8/7 مگاوات ساعت انرژی است.
رمزازرها خطری برای محیط زیست؟
تصور کنید، که خریدار سپس اثر او را دوباره فروخت که همان مقدار انرژی را دوباره مصرف کرد و این امر برای هنرمندی که به دنبال انرژی سبز و پاک برای اثر خود است، بهتآور و دهشتناک است.
البته جای تعجب نیست که رمزسازههای انافتی بسیار پرمصرف باشند، هر اندازه که این امر، برای بسیاری از طراحان نگران کننده باشد، موضوعی منحصر به تجارت رمزسازه نیست. این بخشی از یک مسئله بزرگتر مربوط به مکانیسم دیجیتال، «اثبات کار» است.

از زمان ظهور رمزارزها در اوایل دهه 90، اثبات کار به طور گستردهای در استخراج ارزهای دیجیتال برای ایجاد و ضرب توکنهایی مانند بیت کوین و اتریوم مورد استفاده قرار گرفت.
کامپیوترهای پرقدرت اساساً برای به دست آوردن بیشترین بیت کوین با یکدیگر رقابت کرده و برای انجام این کار هم نیاز به تامین مقدار زیادی برق دارند.
آیا هنر انافتی دوام خواهد آورد؟
خوب نمیتوان به این پرسش، با اطمینان پاسخ داد! چرا که سطح مبادلات در صنعت انافتی فراز و فرودهای زیادی داشته، اما با وجود پتانسیل بسیاری که دارد، بعید میدانیم که هنر انافتی به این زودی ها به پایان راه برسد!
در حال حاضر، هنرمندان دیجیتال پیشرفت میکنند و بازار را با رمزسازههای خود از طریق پتلفرمهایی نظیر اُپنسی (Open See) پر می کنند.ما گمان نمیکنیم که این مد روزی است که روزی میآید و روزی هم میرود؛ چرا که در دهههای پیشرو عصر دیجیتالی بدیل دنیای امروز خواهد بود.

جمعبندی
در این مقاله گذری کردیم بر چیستی هنر انافتی؛ معنای انافتی برای هنرمندان، و آیندهای که در انتظار این صنعت خواهد بود؛ و همچنین مختصری به سود و زیانهای آن پرداختیم تا به این دنیا با چشمانی باز وارد شویم.
حال دوست داریم، درباره تجربهیِ شما بدانیم آیا تا به حال در بسترهای انافتی اثر هنری خلق کردهاید؟ لطفاً، نظرات خودتان در بخش کامنتها برای بنِدمی بنویسید.
دیدگاهتان را بنویسید